Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Banka Kredileri Eğilim Anketi’nde, bankaların yurt içi ve yurt dışı fonlama koşullarındaki sıkılaşmanın yılın üçüncü çeyreğinde de devam etmesinin beklendiği bildirildi.
TCMB’nin 2023 yılının ilk çeyreğine ilişkin banka değerlendirmelerini ve ikinci çeyreğe ilişkin beklentilerini içeren “Banka Kredileri Eğilim Anketi” yayımlandı.
Araştırmaya göre, 2023 yılının ilk çeyreğinde bankaların işletmelere kullandırdığı kredilere uyguladığı standartlardaki sıkılaşma eğilimi beklentiler doğrultusunda zayıflayarak devam etti.
Alt kırılımlar incelendiğinde, büyük işletmelere ve uzun vadeli kredilere kullandırılan kredilere uygulanan standartlardaki sıkılaşma zayıflarken, döviz kredilerine uygulanan standartlardaki sıkılaştırma yerini gevşemeye bırakmıştır.
Bankaların yılın ikinci çeyreğine ilişkin beklentisi, işletmelere kullandırılan kredilerde genel olarak uygulanan standartların temelde aynı kalması yönündeydi. Yılın ilk çeyreğinde konut kredilerinde uygulanan standartlardaki sıkılaşma zayıflarken taşıt ve diğer ihtiyaç kredilerinde uygulanan standartlarda sıkılaşma başlamıştır.
Yılın ikinci çeyreğine ilişkin beklenti, tüm ihtiyaç kredisi türlerinde standartlardaki sıkılaşmanın devam edeceği yönündeydi.
Kredi talepleri
Yılın ilk çeyreğinde genel olarak işletmelere kullandırılan kredilere olan talepteki düşüş yerini artışa bırakmıştır. Alt kırılımlar incelendiğinde, küçük ve orta ölçekli işletmelere kullandırılan krediler, kısa vadeli krediler ve Türk Lirası cinsinden kredilere olan talepteki artış eğilimi güçlenirken, büyük işletmelere kullandırılan krediler ve kullandırılan kredilere olan talepteki düşüş eğilimi dövizde zayıfladı. Uzun vadeli kredi talebinde ise düşüş eğilimi yerini artışa bıraktı.
2023 yılının ikinci çeyreğine ilişkin beklenti, genel olarak işletmelere kullandırılan kredilere olan talepteki artışın güçlenerek devam etmesi yönündedir. Yılın ilk çeyreğinde konut kredisi talebindeki artış devam etmiş, taşıt kredisi talebindeki düşüş eğilimi yerini artışa, diğer ihtiyaç kredilerine olan talepteki artışın yerini ise düşüşe bırakmıştır.
Bu yılın ikinci çeyreğine ilişkin beklenti, konut ve taşıt kredilerine olan talebin artmaya devam etmesi, diğer ihtiyaç kredisi türlerine olan talebin ise azalmaya devam etmesidir.
Kredi şartları ve koşulları
İşletmelere kullandırılan kredilere uygulanan şartlar ve kurallar dikkate alındığında, ortalama krediler ve daha riskli kredilerdeki kar marjlarındaki düşüş yerini artışa bırakmıştır.
Bireysel kredilere uygulanan şartlar ve kurallar incelendiğinde ortalama ve daha riskli kredilerde kar marjının konut kredilerinde arttığı, taşıt kredilerinde ise düştüğü görülmektedir.
Finansman koşulları
Bankaların fonlama imkanlarının gelişimi incelendiğinde, 2023 yılının ilk çeyreğinde yurt içi fonlama koşullarındaki sıkılaşma zayıflarken, yurt dışı fonlama koşullarındaki sıkılaşma güçlendi.
Yılın ikinci çeyreğinde yurt içi ve yurt dışı fonlama koşullarındaki sıkılaşmanın devam etmesi beklenmektedir.
