Emre ERGÜL
Atlas Okyanusu’nun kuzeyinde, Grönland’ın güneydoğusunda yer alan bir ada ve Avrupa ülkesi olan İzlanda alarma geçti… Ülkenin güneybatısında, 32’si aktif 130 yanardağın bulunduğu Reykjanes yarımadası alarma geçti. Ekim ayından beri titriyor. 1 ayda 22 bin depremin yaşandığı bölgede, son 48 saatte büyüklüğü 4’ün üzerinde deprem meydana geldi.
İzlanda Meteoroloji Dairesi (IMO), 8 asırdır sessiz kalan ve 2021 ve 2022 yıllarında küçük volkanik patlamalar yaşanan Fagradalsfjall Yanardağı’nda büyük bir patlama olasılığının arttığını tespit edince bölgede olağanüstü hal ilan edildi. Yanardağın yakınında 4 bin kişinin yaşadığı Grindavik kasabasında tahliye işlemleri başlatıldı.
“Magma miktarının, Fagradalsfjall’daki patlamalarla ilişkili en büyük magma sızıntılarında gözlemlenen miktardan önemli ölçüde daha fazla” olduğunu bildiren IMO, “Şu anda oluşan bir magma tüneli Grindavík’e ulaşabilir… Fagradalsfjall’daki Eyjafjallajökull Yanardağı” açıklamasıyla dünya çapında bir endişeye yol açtı. “TÜRKİYE’de 2010’daki şiddetli patlamaya benzer bir volkanik patlamanın meydana gelmesinden korkuluyor.
Eyjafjallajökull’da ilk volkanik aktivite Aralık 2009’da başladı. 20 Mart 2010’da başlayan patlamalar 23 Haziran 2010’a kadar devam etti. Eyjafjallajökull Yanardağı’nın patlaması sonucu Avrupa içi ve Avrupa-Amerika hava ulaşımı büyük zarar gördü. üflemek. 100 bin uçuşun iptal edildiği dönemdeki kayıp ise 5 milyar dolar olarak hesaplandı. İzlanda’da 2010’dan beri 5 volkanik patlama yaşandı… Grimsvötn Yanardağı 2011’de, Holuhraun Yanardağı ise 2014’te patladı. Fagradalsfjall’da 2021 ve 2022 yıllarında iki kez volkanik aktivite meydana geldi.
İzlanda Ulusal Polis Merkezi’nin “Fagradalsfjall’ın Litli-Hrutur kraterinde 5 Ağustos’taki son aktiviteden sonra büyük hareketlilik var” açıklamasının ardından Batı basını, olası büyük bir Fagradalsfjall patlamasından korkulduğuna dikkat çekti. 2010 Eyjafjallajökull patlaması gibi milyarlarca dolarlık hasar.
Her yol yenilemenin maliyeti en az 250 bin dolar!
İzlanda, 250 milyon yıl önce oluştuğu tahmin edilen Orta Atlantik Sırtı ve okyanusların dibinde yer alan ve 40 bin km uzunluğa sahip Okyanus Ortası Sırtı olmak üzere iki plaka üzerinde yer almaktadır. Bu iki levha arasında çok fazla açıklık var ve jeolojik aktivite var. Bu nedenle ortalama her üç yılda bir volkanik aktivitenin gerçekleştiği İzlanda, dünyanın en aktif volkanik bölgelerinden biridir. İzlanda devleti her volkanik patlamadan sonra yolların yenilenmesi için en az 250 bin dolar harcıyor.
İtalya’daki muhteşem Campi Flegrei yanardağıyla ilgili endişeler
İtalya’dan da yanardağ uyarısı geldi… 1538 yılında patlayan muhteşem yanardağ Campi Flegrei’nin yüzyıllar sonra yeniden uyanmasından korkuluyor. Capri ve Ischia adalarının dibinden Napoli kentinin eteklerine kadar 200 kilometre boyunca uzanan bölge, bugün 800 bin kişiye ev sahipliği yapıyor; 18 ilçeyi kapsıyor. İtalyan Ulusal Jeofizik ve Volkanoloji Enstitüsü’ne (INGV) göre bölgedeki sismik aktivite Aralık 2022’den bu yana ağırlaşıyor.
Campi Flegrei bu yıl 3.450’den fazla deprem kaydetti. Bunlardan 1118’i ağustos ayında meydana geldi. Kendi verilerine göre bu sayı bir önceki yılın toplamının üç katından fazla. INGV lideri Carlo Doglioni, “Campi Flegrei’deki durumun gelişimi için iki olası senaryo var” dedi: “İyi senaryo, devam eden patlama ve telaş krizinin 1983-1984 döneminde olduğu gibi sona ermesidir. En kötü senaryo ise 1538’dekine benzer bir patlamadır.”
“Turuncu Kod”a geçildi
Dün itibarıyla İzlanda, volkanik tehlike düzeyinin 4 üzerinden 3 olduğunu belirterek turuncu koda geçti. Bölgenin tanınmış turizm bölgesi “Mavi Göl” de 16 Kasım’a kadar turistlere kapatıldı. ” dedi volkanolog Thorvaldur Thordarson. Son depremlerden biri 5 büyüklüğündeydi. “Bu tür depremler çok büyük patlamalara neden olabilir” dedi.
“10 bin yıllık patlama” 1477’de yaşandı
İzlanda şu ana kadar iki tarihi ve ölümcül volkanik patlama yaşadı. Bunlardan ilki, 1477 yılında Bárðarbunga Dağı’nın patlamasıydı. Quartz Daily Brief’e göre bu patlama, “son 10 bin yılın en büyük lav akışını gerçekleştirdi.” 1883 yılında Krakatoe Yanardağı patlamasında 30 bin kişi hayatını kaybetmişti.
